Podczas oficjalnego spotkania podsumowującego starania Warszawy o tytuł Europejskiej Stolicy Kultury, które miało formę spotkania w kawiarni Kulturalna, wręczyliśmy pani Prezydent Hannie Gronkiewicz-Waltz następujące pismo:
Warszawa, 10 sierpnia 2011
Pani
Hanna Gronkiewicz-Waltz
Prezydent
Miasta Stołecznego Warszawy
Szanowna Pani Prezydent
jeszcze jako Rada Programowa do spraw przygotowań m.st. Warszawy do uzyskania tytułu Europejskiej Stolicy Kultury w 2016 roku, zobowiązaliśmy się do przygotowania kilku dokumentów, mających na celu podsumowanie naszej pracy.
Korzystając ze spotkania przekazujemy je na Pani ręce.
I PROŚBA O DOKONANIE EWALUACJI I ROZLICZENIE FUNDUSZY
Przede wszystkim zwracamy się z prośbą o dokonanie rzeczowej i wiarygodnej ewaluacji realizacji zadania jakim były starania Warszawy o uzyskanie tytułu ESK2016. Pomoże to uzyskać wiedzę niezbędną dla skutecznej realizacji innych, przyszłych zadań związanych z planowaniem i programowaniem wieloletnich działań związanych z kulturą, m.in. Programu Rozwoju Kultury w Warszawie do roku 2020, którego opracowanie jest obecnie w fazie końcowej.
Jesteśmy przekonani, że mieszkańcom Warszawy powinny zostać przekazane informacje podsumowujące warszawskie starania o tytuł Europejskiej Stolicy Kultury 2016. Powinno stać się to jak najszybciej – Warszawa jest jedynym miastem finalistą konkursu, które takiej informacji nie przekazało swoim mieszkańcom w sposób jasny. i wyczerpujący.
Warszawa powinna przystąpić, podobnie jak inne miasta, które kandydowały do uzyskania tytułu ESK2016, do Monitoringu Kultury – inicjatywy ruchu społecznego Obywatele Kultury, zapoczątkowanej w lipcu 2011 roku.
Zgodnie z prawem o dostępie do informacji publicznych zwracamy się także z prośbą o:
- przedstawienie dokładnej listy wydatków poniesionych w ramach realizacji programu starań o tytuł ESK 2016;
- ujawnienie informacji na temat wysokości funduszy przekazanych przez panią Ewę Czeszejko-Sochacką, Pełnomocnika ds. uzyskania przez Warszawę tytułu ESK 2016, pozostałych po ogłoszeniu wyników konkursu na ESK2016 do dyspozycji Biura Kultury oraz sposobu ich rozdysponowania.
II PODSUMOWANIE STARAŃ DOKONANE PO OGŁOSZENIU WERDYKTU KONKURSOWEGO
Mamy nadzieję, że efekty kilkuletnich starań o tytuł nie zostaną przekreślone, mimo że tytuł nie trafił do naszego miasta. Poniżej przedstawiamy podsumowanie sporządzone przez nas 22 czerwca 2011 (wszystkie sprawozdania zamieszczaliśmy na ogólnie dostępnej stronie internetowej www.sprawawarszawa.blogspot.com
CO WARSZAWA ZYSKAŁA STARAJĄC SIĘ O TYTUŁ ESK 2016?
• Wyciągnięcie z szuflady Programu Rozwoju Kultury w Warszawie do roku 2020 – dokument ten, po etapie konsultacji, powinien trafić do Rady Warszawy jesienią tego roku;
• Dostrzeżenie kultury jako istotnego elementu życia obywateli, nie do pominięcia przy zarządzaniu miastem;
• Pierwszą kampanię promocyjną promującą kulturę warszawską w Warszawie;
• Stworzenie dokumentu o dużym potencjale programowym – aplikacji Warszawy do finałowej fazy konkursu. Dokument ten, co zostało podkreślone przez komisję oceniającą, charakteryzuje się nieczęsto spotykaną krytyczną samooceną;
• Krytyczny ogląd naszych możliwości – mapę deficytów i ambicji Warszawy;
• Wyartykułowanie konieczności włączania mieszkańców do życia miasta za pomocą działań związanych z kulturą jako niezbędnych dla rozwoju poczucia wspólnoty warszawiaków z Warszawą;
• Wsparcie dla inicjatyw lokalnych;
• Konsolidację wysiłku różnych biur Urzędu Miasta przy realizacji projektów kulturalnych, wytworzenie ich współpracy na rzecz kultury;
• Wydarzenia o dużym potencjale: Warszawa w Budowie realizowane przez Muzeum Sztuki Nowoczesnej i Przemiany (w tym roku realizowane przez Centrum Nauki Kopernik), a także Warsaw Music Week;
• Dynamizacja dyskusji na temat poczucia wspólnoty warszawiaków opartej na działaniach kulturalnych;
• Eksperymentalne zastosowanie uproszczonych procedur przy elektronicznym naborze wniosków;
• Stworzenie przy urzędnikach powołanych do realizacji programu kulturalnego, ciała składającego się z przedstawicieli różnych środowisk kultury Warszawy o charakterze doradczym, opiniującym i kontrolującym (Rada Programowa).
CO WARSZAWA STRACIŁA NIE UZYSKUJĄC TYTUŁU ESK 2016?
• Motywator dla zarządu miasta, by nie zaniedbywać kultury w Warszawie i potrzeb mieszkańców związanych z kulturą;
• Pewność, że inwestycje zapowiadane, jak Muzeum Sztuki Nowoczesnej z TR Warszawa, Nowy Teatr, Sinfonia Varsovia, rzeczywiście doczekają się realizacji w planowanych terminach;
• Narzędzie promocji zagranicznej;
• Trampolinę rozwoju przemysłów kreatywnych.
CO WARSZAWA MOŻE STRACIĆ, JEŚLI ZANIEDBA PRACĘ ROZPOCZĘTĄ NA RZECZ ESK?
• Szansę na zmianę wizerunku z miasta biznesu na ciekawe miasto z bogatą ofertą kulturalną – to przekłada się bezpośrednio na turystykę (turyści zagraniczni spędzają w Warszawie średnio tylko 1 noc); Zwracamy uwagę, że kultura jest też częścią szeroko rozumianego biznesu;
• Zmianę w systemie zarządzania kulturą i systemie monitorowania, unowocześnienie zasad na jakich kultura jest organizowana.
CO WARSZAWA ZYSKA JEŚLI NIE ZAPOMNI O POZYTYWNYCH EFEKTACH STARAŃ O TYTUŁ ESK?
• Partnerstwo z miastami, które postawiły na kulturę i wystartowały w konkursie o uzyskanie tytułu ESK 2016, a były to: Białystok, Bydgoszcz, Gdańsk, Katowice, Lublin, Łódź, Poznań, Szczecin, Toruń, Wrocław; staranie się o tytuł było ważnym sygnałem, że miasta te chcą by kultura była ważnym elementem ich rozwoju;
• Narzędzia promocji miasta za granicą i wśród zagranicznych mediów mających swoich korespondentów w Polsce, a zwłaszcza w Warszawie;
• Wzmocnienie wspólnoty opartej o kulturę;
• Podniesienie standardów zarządzania kulturą, a zwłaszcza zasad transparentności działań i wydatków;
• Kontynuowanie współpracy z miastami hiszpańskimi startującymi w konkursie o ESK, zainicjowanej w czasie starań.
III KONIECZNOŚĆ ZMIAN
Podczas naszej pracy zauważyliśmy wiele niepokojących mechanizmów, które w naszym mniemaniu znacznie utrudniają sprawne zarządzanie i realizację wielkoskalowego międzynarodowego projektu kulturalnego przez stołeczną administrację samorządową. Są wśród nich:
- Brak komunikacji/koordynacji pomiędzy ośrodkami/osobami podejmującymi istotne decyzje przy zarządzaniu projektem. Wśród decydentów zabrakło tego, co sami – poprzez tytuł Warszawa ESK 2016 – mieli zaszczepić mieszkańcom: ducha integracji;
- Opóźnienia w realizacji zadań i decyzji. Zmiany podjętych decyzji. Słabe wykorzystanie oparcia, jaką stanowiła grupa ekspercka – Rada Programowa;
- Brak właściwej promocji projektu i jasnej informacji, która skierowana powinna była być zarówno do urzędników różnych szczebli, jak i do Warszawiaków;
- „Wędrowanie“ środków finansowych i dysponowanie nimi w systemie „nagłych potrzeb“, bez systemowego planowania związanego z długofalową strategią;
Problemy można pogrupować w następujące zbiory:
1.) BIUROKRACJA A ODDOLNA ENERGIA
• Warszawa rozwija się niezwykle szybko w obszarze kultury.
• Struktury zarządzania nie nadążają za dynamiką tych zmian.
• Kreatywna energia jest wytracana w zderzeniu z biurokracją czy niekompetencją urzędników (np. do realizacji działań komunikacyjnych/ kampanii promocyjnej Warszawy w konkursie o tytuł ESK2016 wartej 1,7 mln zł nie został oddelegowany oddzielny kilkuosobowy kompetentny zespół).
• Urzędnicy nie mają świadomości jakich zasobów potrzebują do realizacji określonych zadań.
2.) BRAK LIDERÓW
• Nieumiejętność łączenia środowisk w ramach jednego celu – na polu kultury działają w Warszawie zarówno instytucje miejskie, narodowe, indywidualni twórcy, przedsiębiorstwa z sektora kreatywnego, jak i organizacje pozarządowe. Ta wielość podmiotów może być umiejętnie wykorzystana na rzecz rozwoju kultury w Warszawie.
• Brak przejrzystości działań, udzielanego wsparcia, finansów etc. Niestałość zdań/pomysłów.
• Brak harmonogramu realizacji zadań skutkujący permanentnym stanem „gaszenia pożarów", uniemożliwiającym merytoryczną dyskusję.
• Brak przejrzystych procedur powoływania zespołu pracującego nad przygotowaniami Warszawy do zdobycia tytułu ESK2016.
3.) ROZPROSZENIE ODPOWIEDZIALNOŚCI
• Niejasna struktura w biurze ds. uzyskania tytułu ESK2016. Brak koordynatorów małych zadań/projektów.
• Brak jasnych zakresów obowiązków pracowników biura ESK (np. przerzucanie się odpowiedzialnością pomiędzy etatowymi pracownikami Biura ESK, a zespołem pracującym na zlecenie.
4.) BRAK REFORM
Niepokoi fakt kolejnych cięć wydatków na kulturę. Od kilku lat budżet na kulturę zmniejszany jest co roku o 10%, podczas gdy wszystkie pozostałe wszystkie ceny/stawki/honoraria idą w górę.
Konieczne jest przyjęcie do realizacji uchwalonej przez Radę Miasta polityki kulturalnej Warszawy. Konieczne jest przyjęcie Programu Rozwoju Kultury Warszawy do roku 2020 oraz strategii wdrażania tego programu.
Mamy nieustającą nadzieję, że kandydowanie Warszawy do uzyskania tytułu Europejskiej Stolicy Kultury 2016 było ze strony władz miasta deklaracją chęci wprowadzenia zmian pozwalających na dalszy, umiejętnie wspierany rozwój kultury w naszym mieście, a także rozwój naszego miasta poprzez kulturę, na wprowadzenie zmian pozwalających na reformę struktur miejskich odpowiedzialnych za działania kulturalne oraz stworzenia takich narzędzi i mechanizmów, które pozwolą mieszkańcom miasta brać aktywny udział w tworzeniu kultury.
Warszawa tytułu nie uzyskała, ale nie znaczy to, że o kulturze można w Warszawie zapomnieć. Prosimy o podjęcie działań.
Z wyrazami szacunku,
Rada Programowa do spraw przygotowań m.st. Warszawy do uzyskania tytułu Europejskiej Stolicy Kultury w 2016 roku: Sebastian Cichocki, Marek Ostrowski, Robert Przepiórski, Beata Stasińska, Jakub Szczęsny, Katarzyna Szustow, Bogna Świątkowska, Jarosław Trybuś, Tadeusz Wielecki, Olga Woźniak, Joanna Warsza
(Podpisy: Bogna Świątkowska, Marek Ostrowski, Tadeusz Wielecki)
DO WIADOMOŚCI:
Marek Kraszewski – p.o. Dyrektora Biura Kultury m.st. Warszawy
Ewa Czeszejko-Sochacka – była Pełnomocnik Prezydenta Warszawy ds. uzyskania tytułu Europejskiej Stolicy Kultury 2016, Centrum Komunikacji Społecznej
Karolina Malczyk – Pełnomocnik Prezydenta Warszawy ds. Równouprawnienia
Małgorzata Zakrzewska – przewodnicząca Komisji Kultury Rady Warszawy
_______
Otrzymaliśmy na nie następującą odpowiedź:
a następnie taką:
Wobec czego poprosiliśmy o uszczegółowienie, tym bardziej, że na swoim blogu przedstawiła je już Agnieszka Kowalska: www.zrobtowwawie.blox.pl, co przekierowało chwilowo uwagę i konieczność składania wyjaśnień przez urzędników na tzw. środowisko i dyskusje o tym co kto za co i za ile.
